Γιατί η ΔΕΗ βρίσκεται ένα βήμα πριν την κατάρρευση

Του Χάρη Φλουδόπουλου

Το χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου επέρχεται στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς ο βασικός πυλώνας της αγοράς, η ΔΕΗ, οδηγείται με μαθηματική ακρίβεια σε οριστική απαξίωση και χρεοκοπία. Τις διαπιστώσεις-σοκ κάνει η έκθεση της Standard & Poor΄s, που υποβάθμισε προ ημερών την πιστοληπτική ικανότητα της εταιρείας από «CC» σε «CCC» με αρνητική προοπτική, ενώ προειδοποιεί ότι υπάρχει ορατό ενδεχόμενο για επιλεκτική χρεοκοπία. ενδεχόμενο για επιλεκτική χρεοκοπία.

Η εταιρεία φαίνεται να είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την τύχη της χώρας, καθώς η αδυναμία να αναχρηματοδοτήσει τον δανεισμό της αποδίδεται ακριβώς στο εξαιρετικά δυσμενές οικονομικό περιβάλλον, την ίδια στιγμή που ο χρόνος μετρά αντίστροφα και τα περιθώρια στενεύουν εξαιτίας του δραματικού προβλήματος ρευστότητας. Το «Κ» παρουσιάζει τους κύριους λόγους, με βάση την έκθεση της S&P, για τη σημερινή εικόνα της άλλοτε κραταιάς επιχείρησης.

Ρευστότητα - δανεισμός

Το τελευταίο εξάμηνο η ΔΕΗ έχει εξαντλήσει τις γραμμές ρευστότητας που διαθέτει, διαπιστώνουν οι αναλυτές, επισημαίνοντας ότι η κατάσταση έχει επιδεινωθεί ιδιαίτερα κατά τους τελευταίους έξι μήνες. Σημαντικό ρόλο έπαιξαν οι σημαντικές ανάγκες αναχρηματοδότησης του δανεισμού της εταιρείας στη διάρκεια του 2012. Η αναχρηματοδότηση του δανεισμού της ΔΕΗ εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από εξωτερικούς παράγοντες, εξαιτίας της αβεβαιότητας που επικρατεί για το οικονομικό περιβάλλον της χώρας.

Οι ανάγκες αναχρηματοδότησης δανείων της ΔΕΗ φτάνουν περίπου στο 1 δισ. μέχρι το τέλος του 201 2 και αφορούν κυρίως ελληνικές τράπεζες. Από το συνολικό ποσό, 525 εκατ. πρέπει να αναχρηματοδοτηθούν μέχρι τέλος Ιουνίου. Την περασμένη εβδομάδα, μάλιστα, έγινε γνωστό ότι η ΔΕΗ απευθύνθηκε και στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, προκειμένου να αντλήσει ποσό της τάξης των 130 εκατ. ευρώ.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα πρώτου τριμήνου, τα ταμειακά διαθέσιμα βρίσκονται σε κατώτατα επίπεδα και οι επισφάλειες έχουν υπερβεί το σύνολο του κυκλοφορούντος ενεργητικού (εξαιρουμένων των μετρητών) κατά περίπου 900 εκατ. ευρώ. Η ΔΕΗ δεν κατάφερε να ολοκληρώσει τις συζητήσεις για την έκδοση κοινοπρακτικού δανείου, με αποτέλεσμα πλέον να βρίσκεται σε συζητήσεις με καθεμία τράπεζα χωριστά, για την αναχρηματοδότηση του δανεισμού της.

Για την εξέλιξη αυτή σημαντικό ρόλο έπαιξε η έκρηξη των ληξιπρόθεσμων λογαριασμών, εξαιτίας της απαγόρευσης αποκοπών: Στο δίμηνο Ιανουαρίου-Φεβρουαρίου έγιναν συνολικά 15 χιλιάδες αποκοπές, όταν ο μηνιαίος μέσος όρος πριν από την επιβολή του έκτακτου τέλους ακινήτων ήταν 25 χιλιάδες. Έτσι, από ανακυκλούμενες ανεξόφλητες οφειλές της τάξης των 400 εκατ. ευρώ που διαχειριζόταν η ΔΕΗ πριν από την επιβολή του ΕΕΤΗΔΕ, μόνο στους πελάτες χαμηλής τάσης, τον Μάρτιο, η εταιρεία έφτασε σχεδόν σε διπλάσιο αριθμό (763 εκατ. ευρώ, χωρίς να υπολογίζονται οι διακανονισμένοι λογαριασμοί σε δόσεις).

Μειωμένα έσοδα

οι αναλυτές επισημαίνουν την κατακόρυφη πτώση των εσόδων της εταιρείας. Αυτή αποδίδεται στη μειωμένη ζήτηση ηλεκτρικής ενεργείας, στις καιρικές συνθήκες, που δεν ευνοούν τη χρήση των φθηνών υδροηλεκτρικών μονάδων, στα αυξημένα κόστη καυσίμων και στις ακριβές αγορές ενεργείας. Και όλα αυτά, παρά τη σημαντική μείωση του μισθολογικού κόστους που επιβλήθηκε, στο πλαίσιο των μέτρων για τις εταιρείες που ελέγχονται από το Δημόσιο. Το ενδιαφέρον είναι ότι στο πρώτο τρίμηνο του 2012 η ΔΕΗ αύξησε τις πωλήσει τnς, εξαιτίας της χρεοκοπίας των δύο μεγάλων ιδιωτικών εταιρειών προμήθειας αλλά και των αυξήσεων στα τιμολόγια, ωστόσο τα κέρδη EBITDA παρουσιάζουν εκ νέου υποχώρηση κατά 30%.

Πολιτική οικονομική αβεβαιότητα

Συμφωνά με τους αναλυτές, η ΔΕΗ καλείται να λειτουργήσει σε ένα περιβάλλον αβεβαιότητας που δεν έχει προηγούμενο στην ελληνική αγορά, εξαιτίας της πιθανότητας εξόδου της χώρας από την Ευρωζώνη. Η συγκεκριμένη πιθανότητα χαρακτηρίζεται πλέον ως «απτή» και η αβεβαιότητα θα διαρκέσει τουλάχιστον μέχρι τις εκλογές της 17ης Ιουνίου.

Υπό το πρίσμα αυτό, η S&P θεωρεί ότι η ΔΕΗ θα αποτύχει να φανεί συνεπής στις υποχρεώσεις της βραχυπρόθεσμα, εφόσον δεν υπάρξει μια ραγδαία βελτίωση στο περιβάλλον της αγοράς και στο κομμάτι της ρευστότητας.

Επίσης, υπάρχει κίνδυνος η ΔΕΗ να αποτύχει να εξυπηρετήσει το χρέος της, που είναι σε ευρώ, εφόσον η Ελλάδα αποφασίσει να επιστρέψει στη δραχμή ή να υιοθετήσει νέο νόμισμα, με τον οίκο να δίνει μία στις τρεις πιθανότητες για έξοδο της χώρας από την Ευρωζώνη.

Καθεστώς επιλεκτικής χρεοκοπίας

Ο οίκος υποβάθμισε την πιστοληπτική ικανότητα της ΔΕΗ σε «CCC» από «CC», διατηρώντας ανοιχτή την πιθανότητα να προχωρήσει και σε νέα υποβάθμιση σε κατηγορία «επιλεκτικής χρεοκοπίας» (selective default), σε περίπτωση που η εταιρεία δεν καταφέρει να αποπληρώσει τις δανειακές της υποχρεώσεις εντός των καθορισμένων ημερομηνιών. Αυτό περιλαμβάνει και την αναχρηματοδότηση δανείων με δυσμενέστερους όρους από το αρχικό δάνειο. Στον αντίποδα, για να προχωρήσει σε θετική αναθεώρηση (σταθερές ή θετικές προοπτικές) των προβλέψεών της για τη ΔΕΗ, ο οίκος αναφέρει ότι αυτό θα εξαρτηθεί από την ικανότητα του ομίλου να βελτιώσει τη ρευστότητά του τους επόμενους μήνες και να αναχρηματοδοτήσει τον βραχυπρόθεσμο δανεισμό του.

Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να υπάρξει απελευθέρωση στα τιμολόγια του ρεύματος, όπως έχει ζητηθεί από την Ε.Ε. και το ΔΝΤ ως μέρος του Μνημονίου. Εφόσον εφαρμοστεί η απελευθέρωση των τιμολογίων, τότε αναμένεται να αυξηθούν τα έσοδα της ΔΕΗ από το 2013. Παράλληλα, επισημαίνεται ότι θα πρέπει να προχωρήσει η πώληση παγίων της ΔΕΗ, περιλαμβανομένων λιγνιτωρυχείων και μονάδων λιγνίτη της ΔΕΗ, ή η είσοδος ιδιωτικών κεφαλαίων στις θυγατρικές της μεταφοράς και της διανομής.

Σύμφωνα με την S&P, ο μελλοντικός ιδιώτης μέτοχος της επιχείρησης μπορεί να προσφέρει ρευστότητα που θα υποστηρίξει την επιχείρηση.

Όταν η ΔΕΗ δίνει «γη και ύδωρ» στους συνδικαλιστές της ΓΕΝΟΠ

Πέντε προεκλογικά bonus περιλαμβάνει η περίφημη επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση εργασίας που υπέγραψε η διοίκηση της ΔΕΗ με το συνδικάτο της ΓΕΝΟΠ, 9 ημέρες πριν από τις κάλπες της 17ης Ιουνίου. Μια σύμβαση που θεωρητικά ανοίγει τον δρόμο για μεταθέσεις και απολύσεις προσωπικού, στην πράξη ωστόσο λειτουργεί ως ασπίδα προστασίας για συνδικαλιστικά κεκτημένα, ενώ ακόμα και οι ίδιοι οι νομικοί της ΔΕΗ εκφράζουν αμφιβολίες για συγκεκριμένα άρθρα της. Πιο αναλυτικά, τα πέντε δώρα της νέας ΕΣΣΕ στους συνδικαλιστές είναι:

Μειώσεις με ημερομηνία λήξης

Σύμφωνα με τη σύμβαση που υπεγράφη, προβλέπεται ότι οι μισθοί και τα επιδόματα που μειώθηκαν θα επιστρέψουν στα επίπεδα του 2009 μόλις λήξει η εφαρμογή του μεσοπρόθεσμου προγράμματος σταθερότητας. Σημειώνεται ότι το μέσο μισθολογικό κόστος της ΔΕΗ με τη νέα σύμβαση διαμορφώνεται στα 3.045 ευρώ, ενώ το 2009 βρισκόταν στα 4.860 ευρώ.

Συνδικαλιστικές άδειες

Στη ΔΕΗ οι συνδικαλιστικές άδειες είναι μεγαλύτερες, εάν τα μέλη του συνδικάτου είναι περισσότερα. Έτσι, κατά παράβαση των προβλέψεων της σχετικής ευρωπαϊκής οδηγίας για την ανεξαρτησία των θυγατρικών διανομής και μεταφοράς, για τον υπολογισμό των συνδικαλιστικών αδειών της ΓΕΝΟΠ θα συνυπολογίζονται και οι υπάλληλοι των θυγατρικών. θυμίζουμε ότι ο ΑΔΜΗΕ (μεταφορά), με προσωπικό περίπου 3.000 άτομα, και ο ΔΕΔΔΗΕ (διανομή), με προσωπικό 7.000 άτομα, θα προσμετρούνται, ώστε τα μέλη της ΓΕΝΟΠ να έχουν μεγαλύτερες συνδικαλιστικές άδειες.

Μεταθέσεις απολύσεις

Ο νόμος 4046 ορίζει ρητά ότι καταργείται η μονιμότητα στις ΔΕΚΟ και πράγματι στη νέα σύμβαση προβλέπεται η δυνατότητα απολύσεων προσωπικού. Ωστόσο, για να γίνει κάτι τέτοιο, θα πρέπει να προηγηθεί μια πολύπλοκη διαδικασία: να καταργηθεί η θέση εργασίας του μισθωτού, να του προταθεί μετάθεση σε άλλη θέση και να την αρνηθεί. Επιπρόσθετα, στην Επιχειρησιακή Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, η διοίκηση της ΔΕΗ δεσμεύεται να μην προχωρήσει σε καταγγελίες συμβάσεων για οικονομοτεχνικούς λόγους, παρά μόνο εφόσον συντρέχει σπουδαίος λόγος, ο οποίος καθιστά αφόρητη τη συνέχιση των συμβάσεων. Στο συγκεκριμένο άρθρο υπάρχει καταγεγραμμένη παρατήρηση της νομικής υπηρεσίας ότι αντίκειται στις προβλέψεις του νόμου 4046.

Επιδόματα βάρδιας

Στη νέα ΕΣΣΕ περιορίζεται, αλλά δεν εξαλείφεται το φαινόμενο να δίδονται επιδόματα βάρδιας και στις άδειες των εργαζομένων. Έτσι, μπαίνει πλαφόν 4 ημερών στις άδειες ασθένειας, κατά τις οποίες καταβάλλεται κανονικά το επίδομα βάρδιας.

Έκπτωση στα τιμολόγια

Η διοίκηση της ΔΕΗ είχε λάβει ρητή εντολή από την προηγούμενη πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ να εξετάσει τις δυνατότητες περιορισμού του λειτουργικού της κόστους, περιλαμβανομένης και της σημαντικής έκπτωσης στους λογαριασμούς του ρεύματος που παρέχεται για τους 22.000 εργαζομένους. Στην ΕΣΣΕ δεν υπάρχει καμία αναφορά για το θέμα, το οποίο, σύμφωνα με πληροφορίες, έχει παραπεμφθεί στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους. Και αυτό, γιατί έχει δημιουργηθεί πρόβλημα στην εταιρεία, η οποία και καλείται να πληρώσει φόρο (εφόσον κριθεί ότι πρόκειται για παροχή εξ ελευθεριότητος). Στον αντίποδα, η εταιρεία υποστηρίζει ότι η παροχή αποτελεί μέρος της συλλογικής σύμβασης και σε αυτήν την περίπτωση θα πρέπει να φορολογηθεί ως εισόδημα για το φυσικό πρόσωπο που τη λαμβάνει.

 

 Πηγή:www.capital.gr