Oι γερμανικές εταιρίες ενέργειας σε κρίση

Οι παλιοί ενεργειακοί κολοσσοί της Γερμανίας «φυτοζωούν» ενώ τα επιχειρηματικά τους μοντέλα είναι ήδη ξεπερασμένα. Οι τεχνολογικές εξελίξεις και τα διαχειριστικά λάθη τους έχουν κοστίσει πολλά.
Oι ΕΟΝ, RWE, EnBW και Vattenfall είναι τέσσερις από τις σημαντικότερες εταιρίες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας που κυριαρχούν στη γερμανική αγορά. Η πολιτική δέσμευση της γερμανικής κυβέρνησης να περιορίσει την παραγωγή ηλεκτρισμού από πυρηνική ενέργεια έχει ήδη προκαλέσει τεράστια πλήγματα στους ετήσιους τζίρους τους. Την περασμένη Τετάρτη η ΕΟΝ ανακοίνωσε απώλειες πάνω από 2 δις. ευρώ για το 2011, ποσό που αποτελεί αρνητικό ρεκόρ στην ιστορία της. Η EnBW σημείωσε επίσης πρωτοφανείς απώλειες ενώ οι RWE και Vattenfall είχαν οριακά κέρδη.

Οι επιπτώσεις της αλλαγής στην ενεργειακή πολιτική

Ήδη από το 2000 ο τότε κυβερνητικός συνασπισμός έκλεισε μια σημαντική συμφωνία με τους παραγωγούς ενέργειας για τη
διακοπή της λειτουργίας των πυρηνικών σταθμών της Γερμανίας σε βάθος χρόνου. Παρά την πρόσκαιρη ανακίνηση της συζήτησης το 2010 με πρωτοβουλία της καγκελαρίου Άνγκελα Μέρκελ περί επαναφοράς της πυρηνικής ενέργειας, τα συγκλονιστικά γεγονότα στην Ιαπωνία μετά τον πυρηνικό όλεθρο της Φουκουσίμα έκλεισαν οριστικά το θέμα, επιβεβαιώνοντας τη δέσμευση του 2000.
Ο Κρίστιαν Χελντ, νομικός σύμβουλος ειδικευμένος σε ενεργειακά θέματα, αναφέρει πως οι γερμανικές εταιρίες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας διέθεταν από το 2000 μέχρι σήμερα αρκετό χρόνο για να αναπροσαρμόσουν τα παραγωγικά και επενδυτικά τους προγράμματα. Προς το παρόν μόνο 9 από τα 15 πυρηνικά εργοστάσια της Γερμανίας παραμένουν σε λειτουργία. Η EON ανέφερε πρόσφατα πως η διακοπή της λειτουργίας δύο μόνο από τους σταθμούς της κοστίζει 2.5 δις. ευρώ.
Δυστυχώς οι εταιρίες ενέργειας δεν εκμεταλλεύτηκαν έξυπνα το μεσοδιάστημα με αποτέλεσμα να αντιμετωπίζουν σήμερα σοβαρά προβλήματα ανταγωνισμού και προσαρμογής στα νέα δεδομένα. Ο βουλευτής των Πρασίνων στο Ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο Όλιβερ Κρίσερ λέει πως οι εταιρίες αυτές αγνόησαν τις αλλαγές στην ενεργειακή πολιτική που συνέβαιναν παράλληλα στην Ευρώπη και τον κόσμο υποτιμώντας την αποδοτικότητα αλλά και τα κέρδη που θα μπορούσαν να προσφέρουν οι εναλλακτικές πηγές ενέργειας.
Ενεργειακή αποκέντρωση και πράσινη ανάπτυξη
Ο ανταγωνισμός στην αγορά ενέργειας αυξάνεται
Η κατάσταση αρχίζει να αλλάζει έστω υπό το βάρος των οικονομικών αλλαγών και των ποικίλων πολιτικών πιέσεων. Ο γενικός διευθυντής της ΕΟΝ Γιοχάνες Τάισεν δήλωσε σε συνέντευξή του στη Deutsche Welle πως η εταιρία στρέφει ήδη το επενδυτικό της ενδιαφέρον προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας με τη δημιουργία ενός αποκεντρωμένου ενεργειακού δικτύου. «Όπως και πέρυσι, έτσι και φέτος επενδύουμε περίπου 7 δις. ευρώ στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειες και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Σχεδιάζουμε ήδη νέα αιολικά πάρκα στη Βόρεια και στη Βαλτική Θάλασσα».
Βρισκόμαστε ακόμη μόνο στην αρχή της ενεργειακής μεταρρύθμισης. «Στο μέλλον θα υπάρξει μια πλουραλιστική ενεργειακή οικονομία», αναφέρει ο Κρίστιαν Χελντ. Το ευρωπαϊκό αλλά και το γερμανικό νομοθετικό πλαίσιο δημιουργούν ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυξη του ανταγωνισμού στον τομέα της ενέργειας.
Στο νέο αυτό τοπίο αναδιανομής των ενεργειακών πηγών θα εισέλθουν και μικρομεσαίες εταιρίες. Εντούτοις, οι μεγάλες εταιρίες του χώρου δεν θα απωλέσουν πλήρως τον έλεγχο του ενεργειακού παιχνιδιού. Παρά την κρίση, διαθέτουν την υποδομή και την τεχνογνωσία για να επανέλθουν δυναμικά με νέο προφίλ. Η ανάγκη για αλλαγές στην κατάστρωση των επενδυτικών τους πλάνων και την επιλογή της «πράσινης» οδού είναι πλέον επιτακτική.

AndreasBecker/ Δήμητρα Κυρανούδη, Deutsche Welle,