Ο πρώτος κύκλος έκλεισε για τα φωτοβολταϊκά

http://www.energypress.gr/

Το πάρτι τελείωσε… Με τη φράση αυτή περιγράφει παράγοντας του χώρου τη νέα κατάσταση που δημιουργείται για τα φωτοβολταϊκά στην Ελλάδα μετά την 11^η Μαρτίου, μετά δηλαδή από τη λήξη της προθεσμίας για την υλοποίηση των «παλιών» αδειών, με τις «παλιές» ταρίφες. Ο κλάδος των φωτοβολταϊκών ολοκληρώνει έναν ιδιαίτερα δυναμικό και αποδοτικό κύκλο ανάπτυξης και μπαίνει σε μια νέα περίοδο, η οποία παραμένει προς το παρόν «αχαρτογράφητη».

Θα συνεχίζουν να εγκαθίστανται φωτοβολταϊκά; Αν ναι, από ποιους, τι είδους και με ποιες προϋποθέσεις; Μπορούν να αντέξουν οι υφιστάμενες εταιρείες; Μπορούν να διασωθούν οι χιλιάδες άμεσες και έμμεσες θέσεις εργασίας που έχουν δημιουργηθεί; Στα ερωτήματα αυτά, τα οποία απασχολούν το σύνολο των εμπλεκομένων, δεν υπάρχει ακόμα ρητή απάντηση, καθώς για πολλές από τις παραμέτρους δεν έχουν ληφθεί αποφάσεις. Ωστόσο τα δεδομένα του ρεπορτάζ και οι κατευθύνσεις που φαίνονται να δρομολογούνται, οδηγούν σε κάποια συμπεράσματα.

Ξεκαθαρίζουν τα παλιά

Καταρχάς, στις 11 Μαρτίου ξεκαθαρίζει το τοπίο με τις παλιές άδειες, αυτές δηλαδή που είχαν υπογράψει με τον ΛΑΓΗΕ πριν τον Αύγουστο του 2012. Εκτός από τους αγρότες που έχουν στη διάθεσή τους ένα δίμηνο ακόμη, όσοι από τους υπόλοιπους δεν προλάβουν να ηλεκτρίσουν τα πάρκα τους μέχρι την ημερομηνία αυτή, χάνουν την «κλειδωμένη» ταρίφα και πέφτουν στην τρέχουσα, πολύ χαμηλότερη. Παράταση δεν πρόκειται να δοθεί. Συνεπώς στην αγορά μένουν οι άδειες που έχουν κλειδώσει ταρίφες μετά τον Αύγουστο του 2012, δηλαδή 18 λεπτά την κιλοβατώρα (τα πάνω από 100 KW) ή 22,5 λεπτά την κιλοβατώρα (τα μέχρι 100 KW) και οι άδειες εκείνων που δεν υλοποίησαν την επένδυσή τους μέχρι 11 Μαρτίου (με τις τρέχουσες ταρίφες πέφτουν στα 17,2 λεπτά τα πάνω από 100 KW και στα 21,5 λεπτά τα μέχρι 100 KW).

Τα έργα αυτά θα ήταν ικανά να συντηρήσουν μια σοβαρή δυναμική στον κλάδο, καθώς θεωρείται ότι με τη μεγάλη πτώση του κόστους του εξοπλισμού, αφήνουν ικανοποιητικά περιθώρια κέρδους για τους μεσαίους και μεγάλους επενδυτές που έχουν οικονομίες κλίμακος. Ωστόσο για τα έργα αυτά, σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, το ΥΠΕΚΑ ετοιμάζει νέο πακέτο μέτρων με το οποίο θα μειώνεται το προσδοκώμενο όφελος του επενδυτή. Δεν έχει οριστικοποιηθεί το είδος της παρέμβασης, αλλά δεν πρόκειται να μείνουν ανέπαφες οι ταρίφες αυτές.

Ελπίδες κινητικότητας διατηρεί ο τομέας των οικιακών φωτοβολταϊκών, αλλά όχι τέτοιας που να συντηρήσει τους παλιούς ρυθμούς. Επιπλέον, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, μπαίνουν και τα οικιακά φωτοβολταϊκά στο στόχαστρο των παρεμβάσεων που θα κάνει το ΥΠΕΚΑ.

Που προσανατολίζεται το ΥΠΕΚΑ

Γενικά, με τις παρεμβάσεις που θα κάνει το ΥΠΕΚΑ, επιδιώκει τους εξής στόχους:

Πρώτον, όλες οι μέχρι σήμερα άδειες (υλοποιημένες ή απλώς στα χέρια των επενδυτών) να φτάσουν σε τέτοιο επίπεδο εσόδων που να κλείσει η τρύπα του ΛΑΓΗΕ (όση θα έχει μείνει μετά τις αυξημένες εισροές που θα προκύψουν από τις δημοπρασίες ρύπων λόγω της επερχόμενης αύξησης της τιμής του CO₂  και τη νέα αύξηση του ΕΤΜΕΑΡ που θα επιβληθεί το επόμενο διάστημα). Βασικό «εργαλείο» προς την κατεύθυνση αυτή θα είναι το «new deal» που έχει παρουσιάσει το energypress ως επικρατούσα σκέψη στο ΥΠΕΚΑ.

Νέες άδειες, «ευρωπαϊκές» ταρίφες

Δεύτερον, να ανοίξει και πάλι η διαδικασία αιτήσεων για νέες άδειες, οι οποίες όμως δεν θα επιβαρύνουν τον ΛΑΓΗΕ (ή θα τον επιβαρύνουν ελάχιστα). Συνεπώς το ρεύμα από τα καινούργια αυτά φωτοβολταϊκά θα πρέπει να απορροφάται από το σύστημα σε τιμές άμεσα συγκρίσιμες με εκείνες που απορροφάται το ρεύμα που υποκαθιστά, δηλαδή το ρεύμα που παράγεται από φυσικό αέριο. Αυτό πρακτικά σημαίνει επίπεδα 10 – 11 λεπτά την κιλοβατώρα. Υπό μια έννοια, μια τέτοια κίνηση θα φέρει νωρίτερα την εφαρμογή μιας ρύθμισης που υπάρχει στο σημερινό θεσμικό πλαίσιο και προβλέπει ότι από το 2015 η τιμή απορρόφησης του φωτοβολταϊκού ρεύματος θα είναι η Οριακή Τιμή Συστήματος προσαυξημένη κατά 30%.

Θα είναι ελκυστικά αυτά τα επίπεδα απόδοσης ώστε να αρχίσουν να γίνονται νέα φωτοβολταϊκά  έργα και να συντηρηθεί η επιχειρηματικότητα στον κλάδο; Στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες οι ταρίφες βρίσκονται πλέον σε τέτοια χαμηλά νούμερα και κατά κανόνα οι συνθήκες ηλιοφάνειας είναι χειρότερες. Παρόλα αυτά γίνονται επενδύσεις. Στη χώρα μας όμως παραμένει η πολύ μεγάλη δυσκολία στην εξεύρεση χρηματοδοτικών κεφαλαίων και το υψηλό – ακόμα – country risk που κάνει όλες τις επενδύσεις να «απαιτούν» μεγαλύτερο IRR.

Ο παράγοντας «δασμοί»

Ωστόσο, ο παράγοντας που μπορεί να καταστεί καθοριστικός για την προοπτική ενός νέου επενδυτικού κύκλου στα φωτοβολταϊκά είναι η σχεδιαζόμενη επιβολή δασμών από την Ε.Ε. στα κινεζικά πάνελς. Ως γνωστόν, η Κομισιόν έχει ξεκινήσει έρευνα σχετικά με τακτικές νταμπινγκ από την πλευρά της Κίνας στον τομέα των φωτοβολταϊκών, μετά από σχετικές καταγγελίες που δέχθηκε από ένωση ευρωπαϊκών εταιριών ηλιακής ενέργειας, με επικεφαλής τη SolarWorld. Οι τελικές ανακοινώσεις σχετικά με την επιβολή και το ύψος των δασμών αναμένονται μέχρι το ερχόμενο καλοκαίρι. Οι περισσότερες εκτιμήσεις όμως συγκλίνουν ότι τελικά θα επιβληθούν δασμοί, με αποτέλεσμα να ανέβει σημαντικά το κόστος εγκατάστασης για ένα φωτοβολταϊκό πάρκο.

Τι σημαίνει αυτό για τη χώρα μας; Αν με τις πολύ χαμηλές ταρίφες, όπως τις περιγράψαμε παραπάνω, θα μπορούσαν να γίνουν μεγάλα φωτοβολταϊκά πάρκα στηριγμένα και στην πτώση του κόστους του εξοπλισμού, μια πιθανή τεχνητή άνοδος στην τιμή των κινεζικών πάνελς, θα κάνει τα έργα αυτά μη βιώσιμα. Οι δύο αυτές συνθήκες δεν πάνε μαζί, όπως λέει παράγοντας του κλάδου: Και τόσο μεγάλη μείωση στις ταρίφες και αύξηση του κόστους λόγω δασμών.

Βεβαίως το θέμα αυτό δεν αφορά μόνον την Ελλάδα αλλά ολόκληρη την Ευρώπη. Η πρόσφατη έκθεση της Prognos, που εκπονήθηκε για λογαριασμό της ένωσης AFASE (Συμμαχία για Προσιτή Ηλιακή Ενέργεια) «βλέπει» πολύ αρνητική επίδραση στην απασχόληση αλλά και στην προστιθέμενη αξία στην ΕΕ από μια ενδεχόμενη επιβολή δασμών στα κινεζικά φωτοβολταϊκά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.