Σοκ από την απόρρητη έκθεση για τις συντάξεις

Ενοποιήσεις Ταμείων αλλά και όρων και προϋποθέσεων συνταξιοδότησης. Κατάργηση όλων των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων. Καθιέρωση ενιαίων όρων ασφάλισης για όλους. Εκ βάθρων αλλαγές στο σύστημα είσπραξης των εισφορών, με ορίζοντα το 2017, οπότε οι αντίστοιχοι μηχανισμοί των Ταμείων θα ενσωματωθούν στις εφορίες. Επανάκριση όλων των κοινωνικών πόρων που χρηματοδοτούν σήμερα το ασφαλιστικό σύστημα.

Αυτό θα είναι το περιεχόμενο της νέας ασφαλιστικής μεταρρύθμισης την οποία πρόκειται να φέρει η κυβέρνηση στη Βουλή για ψήφιση εντός του ερχομένου φθινοπώρου.

Το περίγραμμα των αλλαγών περιγράφει η αναλογιστική μελέτη του Κέντρου ..Προγραμματισμού και Οικονομικών Μελετών (ΚΕΠΕ) την οποία παρουσιάζει σήμερα «Το Βήμα της Κυριακής».

Τη μελέτη (τελικό κείμενο και προτάσεις), την οποία πρόκειται να παραδώσει ως το τέλος Ιουλίου ο πρόεδρος του ΚΕΠΕ κ. Νίκος Φίλιππας στην ηγεσία του υπουργείου Εργασίας, θα μελετήσει ο υπουργός κ. Γιάννης Βρούτσης, ο οποίος από την πλευρά του έχει δεσμευθεί απέναντι στην τρόικα ότι τα νέα μέτρα θα οριστικοποιηθούν εντός του Σεπτεμβρίου, θα ψηφισθούν τον Οκτώβριο και θα ισχύσουν από τον Ιανουάριο του 2015.

Τα μέτρα
Πάντως το υπουργείο Εργασίας προετοιμάζει τον πλήρη επανασχεδιασμό του ασφαλιστικού συστήματος, τόσο οργανωτικά όσο και σε επίπεδο παροχών.

«Κεντρική φιλοσοφία» του νέου - υπό δημιουργία - Ασφαλιστικού είναι η διασφάλιση της οικονομικής αυτοδυναμίας του, δηλαδή η κάλυψη των υποχρεώσεών του, χωρίς την ανάγκη της συνεισφοράς του κρατικού προϋπολογισμού.

Ωστόσο αυτό μπορεί να γίνει δυνατό με την προσαρμογή - μείωση των παροχών στα όρια των δυνατοτήτων των εσόδων, δηλαδή των εισπράξεων από εισφορές.

Οι περαιτέρω ενοποιήσεις των ασφαλιστικών ταμείων - η κυβερνητική πρόταση μιλάει για τρία ταμεία κύριας ασφάλισης -, η καθιέρωση ενιαίων κανόνων και όρων ασφάλισης για όλους τους ασφαλισμένους, οι νέες περικοπές συνταξιοδοτικών παροχών (κύριες και επικουρικές) και οι μειώσεις των εσόδων από το ασφαλιστικό σύστημα με την κατάργηση των κοινωνικών πόρων (φόροι υπέρ τρίτων) αποτελούν τις κεντρικές κατευθύνσεις της νέας μεταρρύθμισης.

Τα σενάρια μέτρων που εξετάζονται αφορούν την πλήρη κατάργηση όλων των συνταξιοδοτήσεων για ηλικίες κάτω των 62 ετών. Σε αυτή την περίπτωση θα αυξηθούν άμεσα τα όρια ηλικίας που ισχύουν σήμερα για τη συνταξιοδότηση σε Δημόσιο και ΔΕΚΟ, αλλά και θα καταργηθούν όλες οι ευνοϊκές διατάξεις που παραμένουν σε ισχύ στο ΙΚΑ για τις μητέρες με ανήλικα παιδιά.

Επιπλέον συζητείται η θέσπιση νέας μείωσης των συντάξεων λόγω πρόωρης εξόδου, πέραν του 6% για κάθε χρόνο πριν το γενικό όριο που ισχύει σήμερα ως το ανώτατο όριο ποινής (συνολική μείωση 30%) σε όσους αποχωρούν πρόωρα.

Η ποινή για πρόωρη έξοδο θα αυξάνεται για κάθε χρόνο που υπολείπεται από το γενικό όριο ηλικίας συνταξιοδότησης καθιστώντας την πρόωρη έξοδο ασύμφορη για τους ασφαλισμένους.

Καθιέρωση ενιαίων εισφορών αλλά και ενιαίων παροχών στο σύνολο των ασφαλισμένων, είτε απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα είτε σε ΔΕΚΟ, τράπεζα ή σε επιχειρήσεις του δημόσιου τομέα. Δηλαδή, συζητείται η κατάργηση των ειδικών διατάξεων που διατηρούνταν μετά την ένταξη π.χ. των ειδικών ταμείων στο ΙΚΑ και προέβλεπαν διαφορετικές εισφορές και διαφορετικές παροχές.

«Στόχος είναι η καθιέρωση ενιαίων εισφορών και παροχών για όλους τους ασφαλισμένους» σημειώνει στέλεχος του υπουργείου Εργασίας. Ωστόσο θεωρείται βέβαιον ότι η «ενιαιοποίηση» όλων αυτών θα γίνει επί τα χείρω, δηλαδή με την εξομοίωση των υψηλότερων παροχών με τις χαμηλότερες.


«Πυξίδα» για τις αλλαγές που έρχονται
Σωρεία ευρημάτων που καταδεικνύουν ότι το ασφαλιστικό σύστημα συνεχίζει να νοσεί κατέδειξε η αναλογιστική μελέτη. Ενδεικτικά είναι ορισμένα από αυτά:

«Συνταξιούχοι ετών 50 σε μια δημογραφικά γερασμένη και οικονομικά προβληματική χώρα».

«Κατακερματισμός και διοικητική πολυδιάσπαση των Ταμείων αλλά και “Βαβέλ” παροχών».

«Επιφανειακές, πρόχειρες, αναποτελεσματικές και δημοσιονομικά επιβλαβείς οι ως τώρα ενοποιήσεις Ταμείων – ενοποιήσεις “θυρωρείων” και όχι των υπηρεσιών».

«Ενοποιήσεις με διατήρηση διαφορετικών λογιστηρίων, μη συμβατών πληροφοριακών συστημάτων, αλλά και με... παροχή επιλογής παροχών με το παλαιό ή το νέο σύστημα».

«Πολυνομία και διαφορετικότητα και στις παροχές, επιδόματα (π.χ., τυφλών) πολλών ταχυτήτων, ακόμη και εντός του ίδιου Ταμείου».

«Ληξιπρόθεσμες οφειλές στο ΙΚΑ (13 δισ. το 2013) που ξεπερνούν τις ετήσιες παροχές που κατέβαλε το Ταμείο (10,8 δισ. ευρώ)».

«Μέτρα βελτίωσης της εισπραξιμότητας των Ταμείων ώσπου το έργο αυτό να αναλάβουν οι εφορίες». «Σηµαντική αύξηση του αριθμού των νέων συνταξιούχων από το 2010 ως το 2013».

«Η νέα νομοθεσία 2010 και 2012 οδηγεί σε βάθος χρόνου σε καθυστέρηση εξόδου προς τη σύνταξη, αλλά την περίοδο που ψηφίστηκε συνέτεινε στο να αυξηθεί ο αριθµός των νέων συνταξιούχων».

«Η πλειονότητα των συνταξιούχων του ΙΚΑ φεύγει νωρίτερα κάνοντας χρήση ειδικών διατάξεων, ενώ οι ένστολοι καθίστανται συνταξιούχοι στο 53ο έτος της ηλικίας τους».

Οι διαπιστώσεις αυτές της αναλογιστικής μελέτης δίνουν το στίγμα των όσων θα πρέπει να ακολουθηθούν για την τόνωση των εσόδων και την περικοπή παροχών του συστήματος ώστε να διατηρηθεί «ζωντανό» την κρίσιμη οικονομική περίοδο που διέρχεται η χώρα.

ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΔΗΣ ΤΟ ΒΗΜΑ