Το χάος πνίγει την ενέργεια

Eδώ και σχεδόν μιάμιση δεκαετία ο τομέας της ηλεκτρικής ενέρ­γειας στη χώρα μας είναι θεω­ρητικά απελευθερωμένος. Άλλα τόσα χρόνια διαρκεί το σίριαλ των παραπό­νων, των αντιθέσεων, των... αντιπαρα­θέσεων και των εντάσεων μεταξύ φο­ρέων και παραγόντων, καθώς η κάθε πλευρά προσπαθεί να αποσπάσει όσο γίνεται περισσότερες θετικές - για τα δικά της συμφέροντα - νομοθετικές παρεμβάσεις.

Από το 1999, λοιπόν, το θεσμικό πλαίσιο έχει αλλάξει αμέτρητες φορές, ενώ εκατοντάδες είναι οι τροποποιη­τικές ρυθμίσεις, οι οποίες έχουν δημι­ουργήσει ένα δαιδαλώδες πλέγμα νο­μοθετημάτων, που κάθε άλλο παρά βο­ηθάει στην ανάπτυξη της αγοράς, όπως ήταν και ο αρχικός στόχος της «απελευθέρωσης».

Κατανοώντας την ανάγκη για αλλα­γές στο ισχύον καθεστώς, αλλά και διαπιστώνοντας πως η σημερινή κατάστα­ση δεν πάει άλλο, η σημερινή διοίκηση της ΡΑΕ έθεσε σε δημόσια διαβούλευ­ση από το τέλος Ιουλίου τις προτάσεις της για την αναδιοργάνωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Επιχειρώντας να κάνει όσα δεν έγι­ναν κατά την προηγούμενη 15ετία και να παρέμβει εκεί που δεν τόλμησαν διάφοροι αρμόδιοι (αλλά παντελώς άσχετοι με το αντικείμενο), ώστε να διαμορφώσουν ένα νέο θεσμικό πλαί­σιο, που να ανταποκρίνεται στις σημε­ρινές συνθήκες.

Μην ξεχνάμε, άλλωστε, ότι οι πρώτοι νόμοι για την απελευθέρωση της αγο­ράς ηλεκτρισμού ψηφίστηκαν τη δεκαε­τία του ’90, όταν την εγχώρια αγορά μονοπωλούσε η ΔΕΗ και στα τρία στάδιά της (παραγωγή, μεταφορά, διανομή).

Σήμερα, οι ιδιωτικές μονάδες παρά­γουν σχεδόν το 23% του ηλεκτρισμού που καταναλώνεται σε όλη την Ελλά­δα, ενώ κυριαρχούν σε ορισμένες τεχνολογίες, όπως οι Ανανεώσιμες Πη­γές Ενέργειας.

Την ίδια στιγμή, η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, παράλληλα με την απώλεια κι άλλων μεριδίων στην παραγωγή και τη δι­ανομή, μπορεί να προκαλέσει ισχυρές αναταράξεις, με συνθήκες χάους και απόλυτης αναρχίας στην αγορά.

Δεν είναι εμπόρευμα

Η ηλεκτρική ενέργεια, ωστόσο, δεν αποτελεί ένα εμπόρευμα που εάν λεί­ψει από τα ράφια ενός καταστήματος δεν θα προκαλέσει κάποιες παρενέρ­γειες. Οι σύγχρονες κοινωνίες «νεκρώ­νουν» χωρίς ρεύμα, δημιουργώντας συνθήκες κόλασης (είτε με καύσωνα, είτε με κρύο) για τους καταναλωτές.

Ακριβώς αυτές τις καταστάσεις επι­χειρεί να προλάβει η ΡΑΕ, με τη δη­μόσια διαβούλευση σχετικά με το θε­σμικό πλαίσιο της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας.

Η διαβούλευση διήρκεσε περίπου τρεις μήνες και συμμετείχαν όλοι οι φο­ρείς της αγοράς, επιχειρήσεις και πα­ράγοντες που γνωρίζουν το αντικείμε­νο. Ήδη, η ΡΑΕ έχει ξεκινήσει την επε­ξεργασία των θέσεων που έχουν διατυ­πώσει οι φορείς και οι παράγοντες της αγοράς και στη συνέχεια θα κωδικοποι­ήσει τις αλλαγές που είναι αναγκαίες. Η τελική μορφή των προτάσεων θα παρουσιαστεί σε ειδική ημερίδα που ανα­μένεται να γίνει το αμέσως επόμενο δι­άστημα, ώστε να υπάρξει και δημόσια συζήτηση, με ανταλλαγή απόψεων με­ταξύ των ενδιαφερόμενων πλευρών.

Στη συνέχεια, οι κωδικοποιημένες προτάσεις θα κατατεθούν στο υπουρ­γείο ΠΕΚΑ, για έναν ακόμη γύρο (τελι­κής αυτή τη φορά) διαβούλευσης και στη συνέχεια θα προωθηθούν προς ψή­φιση στη Βουλή υπό τη μορφή ενιαίου νομοσχεδίου.

Οι πάντες συμφωνούν στο ότι είναι απαραίτητο το νέο πλαίσιο να δημιουρ­γεί τις προϋποθέσεις ώστε η αγορά να λειτουργεί με ενιαίους και ισότιμους για όλους κανόνες, με αυστηρή επο­πτεία από τις αρμόδιες αρχές και με γνώμονα την κάλυψη των εθνικών ανα­γκών σε βάθος χρόνου.

Οι πάντες, επίσης, δίνουν όρκους για τον τελικό στόχο, που είναι η παραγω­γή και διάθεση όσο γίνεται φθηνότε­ρης ηλεκτρικής ενέργειας, προς όφε­λος των καταναλωτών και της εθνικής οικονομίας.

Ωστόσο, τα διαθέσιμα στοιχεία, τό­σο για τη χώρα μας όσο και για τις άλ­λες ευρωπαϊκές χώρες, όπου η «απε­λευθέρωση» λειτουργεί εδώ και πολλά χρόνια, οδήγησαν σε πολύ ακριβότερο ρεύμα. Ένα και μόνο στοιχείο για τις τιμές στην ελληνική αγορά αποτυπώνει την πραγματικότητα, η οποία δεν έχει να κάνει μόνο με τις στρεβλώσεις, αλ­λά κυρίως με το γεγονός ότι η ανεξέλεγκτη ιδιωτικοποίηση στρατηγικών τομέων της οικονομίας καλλιεργεί το έδαφος για κερδοσκοπία από εκείνους που εκμεταλλεύονται καταστάσεις και πουλάνε την ενέργεια όπως και οποιο­δήποτε άλλο προϊόν: με υψηλά ποσο­στά κέρδους. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat, στην Ελλάδα την τελευ­ταία 10ετία (από το 2001 έως το 2011) οι τιμές κατανάλωσης ρεύματος στη βιομηχανία αυξήθηκαν κατά 60,6% (!!!) από τα 57,1 ευρώ/MWh σε 91,7 ευρώ, ενώ στην οικιακή κατανάλωση το άλμα των τιμών σχεδόν διπλασίασε το κό­στος (81,7%). Να σημειωθεί, επίσης, ότι ακόμη και στην ισχυρή Γερμανία, όπου η απελευθέρωση των ενεργειακών αγορών «τρέχει» πολύ περισσότερα χρόνια, στην τελευταία 10ετία οι βιομηχανίες πληρώνουν κατά 34,5% ακριβότερα το ρεύμα και οι απλοί καταναλωτές έχουν επιβαρυνθεί κατά 15,25%.

Στα ίδια στοιχεία (Eurostat) και για το ίδιο διάστημα (10ετία) δεν υπάρχει ούτε μία χώρα της Ε.Ε. που να εμφανί­ζει μειώσεις στις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος. Ακραίο παράδειγμα είναι η εξωκοινοτική Νορβηγία, όπου οι τιμές τριπλασιάστηκαν! Παράλληλα, παρα­τηρείται ένα «άνοιγμα» στην ψαλίδα των τιμολογίων προς τη βιομηχανία και τους καταναλωτές, καθώς σε πολλές περιπτώσεις (όπως είναι και η Ελλάδα) στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας οι τιμές βιομηχανικού και οικιακού ρεύματος ήταν περίπου στα ίδια επίπε­δα, ενώ σήμερα το τιμολόγιο για τους απλούς καταναλωτές έχει ξεφύγει και είναι κατά πολύ ακριβότερο.

new.topontiki.gr