Συντάξεις - Εφάπαξ: Εννέα ανατροπές από το 2015

Εννιά αλλαγές σε κύριες και επικουρικές συντάξεις, εφάπαξ, μερίσματα αλλά και όρια ηλικίας φέρνει το 2015.

Οι αλλαγές προβλέπονται σε παλαιότερους νόμους που εφαρμόζονται σταδιακά και αφορούν το σύνολο των εργαζομένων αλλά και περίπουδύο εκατομμύρια συνταξιούχους.

Η βασική αλλαγή που φέρνει το 2015 αφορά στον τρόπο υπολογισμού των κύριων συντάξεων στο Δημόσιο αλλά και στο σύνολο των ασφαλιστικών φορέων (με βάση νόμο του 2010).
Παράλληλα συνεχίζουν να «τρέχουν» επιμέρους ρυθμίσεις για τις συντάξεις στο Δημόσιο, στα ειδικά ταμεία και στον ΟΓΑ με βάση παλαιότερους νόμους.
Τη νέα χρονιά θα ξεκινήσει και η εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού
ελλείμματος στους φορείς επικουρικής ασφάλισης και πρόνοιας αλλά και σε μετοχικά ταμεία. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως κάθε φορά που θα προκύπτει έλλειμμα θα περικόπτονται αυτομάτως οι παροχές. Εδώ πρέπει να επισημανθεί πως από την 1η Ιανουαρίου θα υπάρξουν ανατροπές και στα όρια ηλικίας συγκεκριμένων κατηγοριών (με βάση παλαιότερους νόμους).
Στο μεταξύ, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η «επίσκεψη» των δανειστών στη χώρα, με δεδομένο πως έχουν κατά καιρούς αναφερθεί στο ασφαλιστικό (π.χ. αύξηση των απαιτούμενων ετών από 15 στα 20, ΕΚΑΣ). Ωστόσο, η ελληνική πλευρά δεν επιθυμεί νέες παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό και αναμένεται να παρουσιάσει αναλογιστικές μελέτες για τη βιωσιμότητα των Ταμείων.
Το «Εθνος-Συντάξεις» παρουσιάζει σήμερα αναλυτικά τις αλλαγές που θα φέρει η νέα χρονιά με βάση νόμους που έχουν ήδη ψηφιστεί:
1. Νέος τρόπος υπολογισμού της κύριας σύνταξης. Οι αλλαγές αυτές προβλέπονται στον νόμο 3863/2010 και αφορούν όσους θεμελιώνουν δικαίωμα από τη νέα χρονιά και μετά. Συγκεκριμένα με βάση τον νόμο Λοβέρδου/Κουτρουμάνη στις κύριες συντάξεις θα εφαρμοστεί ένα μεικτό σύστημα:
• Τα χρόνια ασφάλισης μέχρι το τέλος του 2010 θα υπολογιστούν με βάση τον «παλαιό» τρόπο. Για παράδειγμα στο ΙΚΑ θα μετρήσει η καλύτερη πενταετία της τελευταίας δεκαετίας.
• Τα χρόνια ασφάλισης μετά την 1η Ιανουαρίου 2011 θα υπολογιστούν με το νέο σύστημα, δηλαδή το άθροισμα βασικής και αναλογικής σύνταξης. Η βασική σύνταξη τη νέα χρονιά διαμορφώνεται στα 360 ευρώ, ενώ η αναλογική σύνταξη εξαρτάται από τα έτη ασφάλισης και τον μισθό.
• Τα δύο αυτά ποσά θα προστεθούν και θα προκύψει η τελική σύνταξη.
2. Επιβολή ρήτρας μηδενικού ελλείμματος στα επικουρικά ταμεία. Το μέτρο εφαρμόστηκε για πρώτη φορά τον Ιούλιο στο ΕΤΕΑ, όπου υπήρξε μείωση των επικουρικών συντάξεων κατά 5,2%. Τη νέα χρονιά θα εφαρμόζεται σε όλα τα Ταμεία, με τον έλεγχο να γίνεται ακόμα και ανά τρίμηνο.
Ουσιαστικά κάθε φορά που θα προκύπτει έλλειμμα θα πρέπει να μειώνονται οι συντάξεις.
3. Αλλαγές στο εφάπαξ. Διαφορετικές «ταχύτητες» ισχύουν για τον υπολογισμό του εφάπαξ. Για παράδειγμα στο Δημόσιο όσοι υπέβαλαν τα χαρτιά τους μέχρι και τον Αύγουστο του 2013 δεν θα έχουν καμία αλλαγή στο καταβαλλόμενο ποσό (που κατά μέσο όρο διαμορφώνεται στα 29.000 ευρώ).
Ωστόσο, όσοι υπέβαλαν αίτηση συνταξιοδότησης από τον Σεπτέμβριο του 2013 και μετά θα δουν το εφάπαξ να υπολογίζεται με νέο τρόπο. Το νέο σύστημα αναμένεται να κάνει «πρεμιέρα» από τον Απρίλιο του 2015 και μετά, οπότε και θα αρχίσουν να καταβάλλονται τα εφάπαξ σε όσους δημοσίους υπαλλήλους έκαναν αίτηση πέρσι το φθινόπωρο.
Για τον υπολογισμό του καταβαλλόμενου ποσού θα λαμβάνονται υπόψη μία σειρά δεδομένων, μεταξύ των οποίων είναι και η οικονομική κατάσταση του φορέα. Συγκεκριμένα, για να καθοριστεί το ύψος του χορηγούμενου εφάπαξ -με βάση τον νέο μαθηματικό τύπο- λαμβάνονται υπόψη: οι συνολικές ετήσιες εισφορές, τα έτη συσσώρευσης εισφορών, η ετήσια μεταβολή της βάσης υπολογισμού των εισφορών, το έτος έκδοσης της συνταξιοδοτικής πράξης του κύριου φορέα αλλά και ο συντελεστής βιωσιμότητας του Ταμείου.
Ο νέος μαθηματικός τύπος θα «επεκταθεί» τη νέα χρονιά και στους φορείς πρόνοιας του ιδιωτικού τομέα.
4. Παρεμβάσεις στα μερίσματα. Για τους δικαιούχους των μερισμάτων το «νόμισμα» έχει δύο όψεις. Από τη μία πλευρά υπάρχουν οι τυχεροί που λόγω της έκτακτης ενίσχυσης στο Ταμείο θα δουν τις αιτήσεις τους να ξεμπλοκάρουν. Συγκεκριμένα άμεσα θα δοθούν 70 εκατομμύρια στο μετοχικό ταμείο δημοσίων υπαλλήλων, ώστε να καταβληθούν έως και 30.000 μερίσματα. Από την άλλη πλευρά, προβλέπεται η εφαρμογή της ρήτρας μηδενικού ελλείμματος και στα μετοχικά ταμεία. Αυτό επομένως ανοίγει τον δρόμο για νέες παρεμβάσεις.
Νέα όρια ηλικίας για γυναίκες στο ΙΚΑ και βαρέα
Αλλαγές στα όρια ηλικίας έρχονται για δύο κατηγορίες ασφαλισμένων στο ΙΚΑ. Συγκεκριμένα οι κατηγορίες που επηρεάζονται είναι:
1. Αύξηση του ορίου ηλικίας των ασφαλισμένων στο ΙΚΑ με 10.500 ημέρες ασφάλισης εκ των οποίων 7.500 στα βαρέα. Οσοι ασφαλισμένοι θεμελιώσουν δικαίωμα τη νέα χρονιά δικαιούνται πλήρη στα 62 και μειωμένη στα 60. Για τα 10.500 μπορούν να χρησιμοποιηθούν πλασματικοί χρόνοι. Ωστόσο, για τα 7.500 βαρέα ένσημα δεν μπορεί να γίνει εξαγορά.
2. Αύξηση του ορίου ηλικίας των γυναικών στο ΙΚΑ, που έχουν 10.000 ημέρες ασφάλισης. Από το 2011 ξεκίνησε τόσο η αύξηση των ημερών ασφάλισης όσο και του ορίου ηλικίας. Τη νέα χρονιά απαιτούνται 12.000 ημέρες ασφάλισης και το 61ο έτος για μειωμένη. Για τη λήψη της μειωμένης εξακολουθεί να ισχύει η προϋπόθεση 100 ημερών πραγματικής ασφάλισης κατ' έτος την τελευταία 5ετία. Το όριο ηλικίας για πλήρη παραμένει στο 62ο έτος. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι πως οι γυναίκες δικαιούνται σύνταξη στο όριο ηλικίας και με τον χρόνο ασφάλισης, όπως έχουν διαμορφωθεί κατά το έτος που συμπληρώνονται 10.000 ημέρες.
 

ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΕΣ ΣΤΟ ΙΚΑ
ΕΤΟΣ	ΗΜΕΡΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ*	ΟΡΙΟ ΗΛΙΚΙΑΣ ΠΛΗΡΗΣ	ΟΡΙΟ ΗΛΙΚΙΑΣ ΜΕΙΩΜΕΝΗ
2011	10.400	58	56
2012	10.800	59	57
2013	12.000	62	60
2014	12.000	62	60 και 6 μήνες
2015	12.000	62	61
ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΙ ΣΤΑ ΒΑΡΕΑ
ΕΤΟΣ	ΗΜΕΡΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ	ΟΡΙΟ ΗΛΙΚΙΑΣ ΠΛΗΡΗΣ	ΟΡΙΟ ΗΛΙΚΙΑΣ ΜΕΙΩΜΕΝΗ
2011	10.500	55 και 9 μήνες	53 και 9 μήνες
2012	10.500	56 και 6 μήνες	54 και 6 μήνες
2013	10.500	60 και 9 μήνες	58 και 9 μήνες
2014	10.500	61 και 6 μήνες	59 και 6 μήνες
2015	10.500	62	60
*Οι 7.500 ημέρες ασφάλισης πρέπει να είναι στο καθεστώς των βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων

Αλλαγές για ΟΓΑ, Δημόσιο και ενστόλους
1. Μείωση κατά 4% του ποσού της βασικής σύνταξης του ΟΓΑ. Με βάση όσα προβλέπονται στον Ν. 2458/97 όσοι συνταξιοδοτηθούν από τον Κλάδο Κύριας Ασφάλισης του Οργανισμού το 2015 θα λάβουν 4% μικρότερη βασική σύνταξη, σε σχέση με εκείνη που λαμβάνουν όσοι συνταξιοδοτήθηκαν το 2014.
Πρόκειται για τη μείωση της βασικής σύνταξης που ξεκίνησε το 2003 και θα ολοκληρωθεί το 2026 με ποσοστό 4% κάθε χρόνο. Εκείνοι επομένως που συνταξιοδοτήθηκαν το 2015 θα λάβουν μειωμένη βασική σύνταξη κατά 52 %. Ωστόσο, η βασική σύνταξη του ΟΓΑ αναπληρώνεται από την κύρια σύνταξη για την οποία έχουν καταβληθεί οι σχετικές εισφορές και δεν επέρχεται ουσιαστική μείωση.
2. Μείωση κατά μία ποσοστιαία μονάδα του ποσοστού αναπλήρωσης για τις συντάξεις του Δημοσίου και των ειδικών ταμείων (με βάση τον νόμο 3029/02). Συγκεκριμένα το ποσοστό αναπλήρωσης έχει αρχίσει από το 2008 να μειώνεται για κάθε χρόνο. Είναι απαραίτητο για μία ακόμη φορά να επισημανθούν τα ακόλουθα:
• Η μείωση αυτή αφορά τα χρόνια που συμπληρώνει ο εργαζόμενος μετά την 1η Ιανουαρίου 2008. Δηλαδή για έναν εργαζόμενο που συμπληρώνει τη νέα χρονιά 35 έτη ασφάλισης στο Δημόσιο, τα 27 χρόνια υπολογίζονται με ποσοστό αναπλήρωσης 80% και μόνο τα 8 χρόνια με ποσοστά 72%.
• Τα χρόνια ασφάλισης που έχουν συμπληρωθεί μέχρι το τέλος του 2007 αλλά και τα έτη ασφάλισης που συμπληρώνονται από το 2008 και μετά υπολογίζονται με βάση τις συντάξιμες αποδοχές του Οκτωβρίου 2011.
• Για κανέναν εργαζόμενο δεν προκύπτει χαμηλότερη σύνταξη σε σχέση με εκείνη που θα έπαιρνε στο τέλος του προηγούμενου χρόνου. Απλά για κάθε «εξτρά» χρόνο, αντί να πάρει 32 ευρώ επιπλέον σύνταξη, θα πάρει με βάση τη συγκεκριμένη αλλαγή περίπου 29 ευρώ παραπάνω. Αυτό σημαίνει ότι η αλλαγή αυτή δεν αποτελεί σε καμιά περίπτωση κριτήριο ή λόγο να συνταξιοδοτηθεί ο εργαζόμενος νωρίτερα.
3. Αύξηση χρόνου ασφάλισης για συνταξιοδότηση χωρίς όριο ηλικίας των ενστόλων. Οι ένστολοι που θα θεμελιώσουν δικαίωμα συμπληρώνοντας 24, 6 πραγματικά έτη ασφάλισης από τη νέα χρονιά δικαιούνται πλήρη σύνταξη είτε συμπληρώνοντας το 60ό έτος είτε με συνολικά 40 έτη ανεξαρτήτως ηλικίας. Στα 40 έτη μπορούν να προσμετρηθούν ο πραγματικός χρόνος ασφάλισης, ο πλασματικός του στρατού καθώς επίσης και η πλασματική 5ετία. Το ίδιο συμβαίνει και για τρίτεκνους ενστόλους που χάνουν το καθεστώς της συνταξιοδότησής τους.

Πηγή: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΚΚΑΛΙΑΡΗ - ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΩΣΚΟΛΟΣ - ΕΘΝΟΣ / ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ
http://www.alfavita.gr/