Αποκεντρωμένη παραγωγή ηλεκτρισμού; Μόνο αν η ενέργεια απ’ το δίκτυο γίνει πανάκριβη

Οι επενδυτικοί οίκοι έχουν τμήματα αναλύσεων και παρακολουθούν από κοντά τις τάσεις της αγοράς. Το τελευταίο διάστημα είχαμε τρεις ενδιαφέρουσες εκθέσεις για την ηλιακή ενέργεια από τη Morgan Stanley, τη Citigroup και τη UBS.

Θα δούμε σήμερα κάποια πράγματα από την έκθεση της Morgan Stanley, με τίτλο “Solar Power & Energy Storage“, η οποία εντελώς “συμπτωματικά και τυχαία” βγάζει κάθε λίγους μήνες και μια έκθεση που ωθεί ανοδικά τη μετοχή της Tesla Motors, εταιρείας που κατασκευάζει ηλεκτρικά αυτοκίνητα και θέλει να χτίσει ένα μεγάλο, πολύ μεγάλο εργοστάσιο μπαταριών στις ΗΠΑ.

Η Morgan Stanley λοιπόν λέει ότι σύμφωνα με ένα μοντέλο της, που υπολογίζει τα …

οικονομικά των ηλιακών συστημάτων ανά τον κόσμο με βάση..

τους τοπικούς κανονισμούς και τα ηλιακά δεδομένα, βλέπει ανάπτυξη στις ΗΠΑ, επιβράδυνση στη Γερμανία και την Ιαπωνία και στασιμότητα στην Κίνα. Βλέπει επίσης ανάπτυξη των συστημάτων αποθήκευσης (μπαταρίες) σε συνδυασμό με τα Φ/Β και θεωρεί τις μπαταρίες της Tesla ελκυστικές σε ΗΠΑ και κάποιες χώρες της Ευρώπης, στο βαθμό που οι καταναλωτές θα επιλέξουν να αποσυνδεθούν απ’ το δίκτυο στο απώτερο μέλλον.

Οι εκθέσεις των επενδυτικών οίκων συντάσσονται κατά κανόνα από οικονομολόγους κι όχι από τεχνικούς, οπότε είναι εντελώς φυσιολογικό κάποια τεχνικά δεδομένα να ξεφεύγουν. Επιπλέον είναι γνωστό ότι οι εκθέσεις των οίκων αυτών πολύ συχνά δεν είναι καθόλου “αθώες”, αφού σχετίζονται με την πορεία της τιμής των μετοχών των ενεργειακών εταιρειών στα διεθνή χρηματιστήρια.

Η αποσύνδεση απ’ το δίκτυο δεν είναι καθόλου απλή υπόθεση. Θεωρητικά, τεχνικά ο καθένας μπορεί να αποσυνδεθεί και σήμερα απ’ το δίκτυο, ή και πριν από χρόνια, βάζοντας ένα ηλεκτροπαραγωγό ζεύγος (Η/Ζ). Δεν το κάνει όμως κανείς επειδή δεν “βγαίνουν” τα οικονομικά, η ενέργεια απ’ το Η/Ζ είναι πανάκριβη σε σχέση με την ενέργεια απ’ το δίκτυο. Κάτι παρόμοιο συμβαίνει και με την ενέργεια απ’ τον ήλιο: τα οικονομικά εξακολουθούν να μην “βγαίνουν” σε σχέση με την ενέργεια απ’ το δίκτυο. 

Για την Ευρώπη η Morgan Stanley εξέτασε τις Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία, Βρετανία, Ισπανία & Πορτογαλία, καθώς αυτές οι χώρες είχαν το 63% των εγκαταστάσεων Φ/Β το 2013. Η υπόθεση που κάνει η Morgan Stanley είναι ότι σε κάποιες Ευρωπαϊκές χώρες το κόστος της ενέργειας απ’ το δίκτυο είναι ήδη πιο ακριβό απ’ το κόστος των Φ/Β οροφής, με την παραδοχή για Φ/Β σύστημα ισχύος 5KW και μπαταρία χωρητικότητας 12,5KWh, για τις ανάγκες μιας μέρας. Το “χαμηλό” κόστος που δίνει η Morgan Stanley, 511€/KWh, είναι μάλλον εξαιρετικά υψηλό. Επιπλέον, αν νομίζει η Morgan Stanley ότι θα αποφασίσει κάποιος να αποσυνδεθεί απ’ το δίκτυο επειδή θα έχει σύστημα αποθήκευσης για μια μέρα είναι “μακριά νυχτωμένη”. Τα Φ/Β αναπτύχθηκαν παντού στην Ευρώπη χάρη σε διάφορα σχήματα επιδότησης. Ήδη αυτά τα σχήματα επιδότησης σε όλη την Ευρώπη έχουν περιοριστεί δραστικά και με τα νέα μέτρα της Κομισιόν για τις επιτρεπόμενες κρατικές ενισχύσεις στον τομέα της ενέργειας, δεν φαίνεται πουθενά να συνεχίζεται το Φ/Β πάρτυ. 

Μια ακόμα προβληματική παραδοχή είναι η υπόθεση της Morgan Stanley ότι το κόστος των μπαταριών θα μειωθεί κατά 50-60% μέχρι το 2020, επειδή θα γίνει το γιγα-εργοστάσιο της Tesla. Αυτό θυμίζει καταρχήν το “ακόμα δεν τον είδαμε, Γιάννη τον βαφτίσαμε”, θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε κατά πόσο θα υπάρχει επάρκεια πρώτων υλών για το εργοστάσιο της Tesla και σε ποιές τιμές θα καταλήξει η παραγωγή της. Μια στενότητα στην προμήθεια πρώτων υλών μπορεί εύκολα να τινάξει το όλο εγχείρημα στον αέρα, οπότε ας περιμένουμε λίγο, το 2020 δεν είναι πολύ μακριά. Οι χώρες στις οποίες η Morgan Stanley θεωρεί ότι θα μπορούσε να είναι εμπορικά βιώσιμη η ηλιακή ενέργεια + αποθήκευση χωρίς επιδοτήσεις μετά το 2020 είναι η Γερμανία, η Ιταλία, η Ισπανία και η Πορτογαλία, αλλά επισημαίνει ότι υπάρχουν πολλές αβεβαιότητες και προκλήσεις μέχρι τότε. 

Ωστόσο, λίγο πιο κάτω η Morgan Stanley αυτοαναιρείται, αφού καταλήγει στο λογικό συμπέρασμα ότι πρέπει να διατηρηθούν τα θερμικά εργοστάσια, με μηχανισμούς αποζημίωσης ισχύος και ότι το κόστος της αποθήκευσης ενέργειας, ακόμα και με τους δικούς της υπολογισμούς, είναι πολύ ακριβό για να αποσυνδεθεί κανείς από το δίκτυο!

Υπάρχει ακόμα μια παράμετρος, την οποία δεν είδαμε να σχολιάζει η Morgan Stanley στο επενδυτικό της δελτίο: η φορολόγηση της ενέργειας. Οι κυβερνήσεις ενσωματώνουν στους λογαριασμούς του ηλεκτρικού διάφορους φόρους και τέλη και βεβαίως τα τέλη χρήσης δικτύου. Πόσο ρεαλιστικό είναι να θεωρεί κανείς ότι θα αποσυνδεθεί κάποιος από το δίκτυο και οι κυβερνήσεις θα τον αφήσουν αφορολόγητο; Ήδη η Γερμανία αντιμετωπίζει δυσμενώς τιμολογιακά τους αυτοπαραγωγούς ενέργειας και δείχνει το δρόμο στις υπόλοιπες χώρες. 

Συνοψίζοντας, η πτώση κόστους των φωτοβολταϊκών συστημάτων έχει αρχίσει να κάνει την ηλιακή ενέργεια να εξετάζεται ως επιλογή σε εκείνες τις χώρες όπου η ενέργεια απ’ το δίκτυο είναι ήδη πανάκριβη, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα τη Γερμανία, όπου η ενέργεια ακρίβυνε ακριβώς επειδή έβαλε πολλά αιολικά και Φ/Β. Δεν μας ενδιαφέρει να επιλέξουμε μεταξύ δυο ακριβών επιλογών, μας ενδιαφέρει να έχουμε φθηνές κι αξιόπιστες επιλογές. Γι’ αυτό, για την προσεχή δεκαετία ξεχνούμε την αποσύνδεση απ’ το δίκτυο, η τεχνολογία έχει πολύ δρόμο ακόμα να τρέξει για να την κάνει ελκυστική επιλογή.

Την ασφάλεια ηλεκτροδότησης που δίνει το δίκτυο δεν πρόκειται να την προσφέρει κανένα αυτόνομο σύστημα. Ειδικά για την Ελλάδα ας επικεντρώσουμε την προσοχή στο πώς και γιατί γίνεται καθημερινά πιο ακριβή η ενέργεια στο δίκτυο, από ένα εντελώς σάπιο πολιτικό σύστημα, αυτό που κατάφερε να χρεοκοπήσει τη χώρα σε καιρό ειρήνης.

 
Τα λινκς τεκμηρίωσης (με μπλε) βρίσκονται στο http://greeklignite.blogspot.gr/2014/09/blog-post_9.html και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite!