Ελλάδα, Γερμανία, Ισπανία: ατελείωτα πεταμένα λεφτά στις αγορές ηλεκτρισμού, στην Ευρώπη του στασιμοπληθωρισμού

 

Η ηλεκτρική ενέργεια έχει ένα βασικό χαρακτηριστικό, που τη διαφοροποιεί από οποιοδήποτε άλλο βιομηχανικό προϊόν: δεν αποθηκεύεται σε μεγάλες ποσότητες με οικονομικά αποδεκτό τρόπο. Επιπλέον, διακινείται με καλώδια, τα οποία έχουν συγκεκριμένη κάθε φορά χωρητικότητα, δεν υπάρχει η έννοια της άπειρης μεταφορικής ικανότητας. Η μεταφορά σε πολύ μεγάλες χιλιομετρικές αποστάσεις γίνεται ακριβή υπόθεση, καθόσον η ενέργεια πρέπει να έχει και συγκεκριμένα ποιοτικά χαρακτηριστικά. Οποιαδήποτε χρονική στιγμή η παραγωγή..

πρέπει να υπερκαλύπτει τη ζήτηση, αφού στην αντίστροφη περίπτωση κάποια φορτία δεν θα μπορούν να εξυπηρετηθούν. Η “αγορά” συνεπώς είναι η ζήτηση που διαμορφώνεται κάθε στιγμή.

Για το λόγο αυτό, αν κατασκευάσουμε άπειρα εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρισμού, για λόγους ανταγωνισμού των παραγωγών μεταξύ τους, ειδικά στον ηλεκτρισμό καταλήγουμε να έχουμε εργοστάσια που κάθονται, αφού δεν υπάρχει …

αγορά να πουλήσουν ενέργεια. Τα εργοστάσια όμως για να γίνουν χρειάζονται κεφάλαια, πολλά κεφάλαια, τα οποία κατά κανόνα δεν υπάρχουν και εξασφαλίζονται με δανεισμό. Καταλήγουμε με δανεισμένα παρκαρισμένα κεφάλαια σε ανενεργά εργοστάσια, εργοστάσια που όταν κατασκευάζονται το γνωρίζουμε ότι θα είναι ανενεργά. Αυτά δεν ισχύουν μόνο για την Ελλάδα, ισχύουν για όλο τον πλανήτη. Και ισχύουν ιδίως για την Ευρωζώνη, με τα αξεπέραστα οικονομικά προβλήματα, λόγω της πολιτικής της λιτότητας και του “σκληρού” ευρώ, που έχει επιβάλλει παντού η Γερμανία.

Όταν τα κεφάλαια παρκάρονται σε ανενεργά εργοστάσια και δεν εξυπηρετούνται, υπάρχει συνολικό πρόβλημα για την κοινωνία. Τα κεφάλαια, ιδιαίτερα σε χρεοκοπημένες χώρες, είναι είδος σε ανεπάρκεια και είναι υπερβολική πολυτέλεια να παρκάρονται. Αυτό έχει συμβεί ιδίως τώρα με τις επενδύσεις που έγιναν στα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά στην Ισπανία, στη Γερμανία, φυσικά και στην Ελλάδα, καθώς και σε άλλες χώρες όπου έχει χαθεί το μέτρο. Την ίδια στιγμή η οικονομική κατάσταση ολόκληρης της Ευρωζώνης πάει απ’ το κακό στο χειρότερο.

Στην Ισπανία η Iberdrola ανακοίνωσε τον Ιούνιο ότι δεν θα κάνει άλλες επενδύσεις στην εγχώρια αγορά το 2014-16 και θα επικεντρωθεί στο εξωτερικό. Απολύτως φυσιολογική και αναμενόμενη θα πρέπει να θεωρείται η εξαγγελία της, αφού σύμφωνα με τους Financial Times, “Spain’s power stations can generate up to 108GW, or more than twice the highest demand they have ever had to meet, which was 45GW in 2007- τα εργοστάσια ηλεκτρισμού της Ισπανίας έχουν δυνατότητα να παράγουν έως 108GW, ή πάνω από δυο φορές την υψηλότερη ζήτηση που σημειώθηκε ποτέ, που ήταν 45GWτο 2007″. Εδώ βέβαια να διευκρινίσουμε ότι οι FT τα ΄χουν λίγο μπερδέψει, το 108GW είναι η συνολική εγκατεστημένη ισχύς της Ισπανίας μαζί με τις ΑΠΕ και δεν υπάρχει καμιά περίπτωση το σύστημα να παράγει 108GW.

Από το 2008 ήρθε και στην Ισπανία η κρίση και η ζήτηση ηλεκτρισμού έπεσε, αλλά συνέχισαν να βάζουν “πρασινάδες” σαν να μην έτρεχε τίποτα. Η αιχμή φορτίου το 2013 ήταν 39,963GW και, την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, η ζήτηση στο ηπειρωτικό σύστημα, (χωρίς τα Κανάρια και τις Βαλεαρίδες), ήταν μόλις 36,054GW. Κατέληξαν με ένα πελώριο έλλειμμα, 30 δισ. ευρώ, και τώρα χτυπούν το κεφάλι τους. Όταν έσκασε η φούσκα των ΑΠΕ στην Ισπανία χρειάστηκε να κόψουν και να ξανακόψουν τις ταρίφες και να αυξήσουν τη φορολογία, με αποτέλεσμα τώρα η Iberdrola -και όχι μόνο αυτή- να γκρινιάζει ότι οι μεταρρυθμίσεις της αγοράς της κόστισαν το 2013 801 εκατ. ευρώ και στο πρώτο τρίμηνο 2014 255 εκατ. ευρώ περισσότερα απ’ το αντίστοιχο περυσινό διάστημα. Επειδή βέβαια κάθε νόμισμα έχει δυο όψεις, αυτά είναι λεφτά που γλύτωσαν οι Ισπανοί καταναλωτές, όσο κι αν αυτό δεν ενδιαφέρει την Iberdrola.

Μαντέψατε μήπως τώρα ποια άλλη χώρα, εκτός απ’ τη Γερμανία, ενδιαφέρεται να κάνει διασυνδέσεις δικτύων υψηλής τάσης με “έργα ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος“; Για να μπορέσει όμως να πουλήσει η Ισπανία στην Ευρώπη, ακόμα κι αν γίνουν διασυνδέσεις, πρέπει να είναι πιο φθηνή από την Γαλλία και τη Γερμανία, κάτι που δεν συμβαίνει. Η Γαλλία κάθεται πάνω στα πυρηνικά της και δεν ασχολείται με “πρασινάδες”, ενώ η Γερμανία ψάχνει πώς και πώς να εξάγει το αιολικό της πρόβλημα, έχει μεγάλη παραγωγή και χαμηλές τιμές,  σε ένα ιδιότυπο dumping ενέργειας.

Για τη Γερμανία τα έχουμε γράψει πρόσφατα, “η πιο πράσινη από ποτέ” ηλεκτροδοτείται κυρίως από λιγνίτη, λιθάνθρακα και πυρηνικά.

Και στην Ελλάδα, που δεν εννοούμε να καταλάβουμε ότι είμαστε ένα σχεδόν απομονωμένο ηλεκτρικό σύστημα στη ΝΑ εσχατιά της ηπείρου και δεν έχουμε τη γεωγραφική θέση της Αυστρίας ή της Ελβετίας, αφού επί 15 χρόνια βάζουμε φυσικό αέριο και “πρασινάδες”, τώρα ψάχνουμε τρόπους να εξυπηρετήσουμε τα κεφάλαια που πετάξαμε. Η τελευταία εφεύρεση, για να πληρωθούν λεφτά σε εργοστάσια που διαφορετικά θα κλείσουν, λέγεται “ευελιξία“. Όλοι βέβαια ξέρουμε ότι όταν κλείνουν εργοστάσια και δεν γίνονται επενδύσεις, η φυσιολογική κατάληξη είναι να γίνει “της Καλιφόρνιας“, να καταρρεύσει το ηλεκτρικό σύστημα και να έχουμε ένα μεγαλόπρεπο μπλακ-άουτ. Αυτό κανείς λογικός άνθρωπος δεν μπορεί να το θέλει, άρα κάποια λύση πρέπει να βρεθεί, χωρίς ο καταναλωτής να επιβαρύνεται άσκοπα.

Όπως λοιπόν είδαμε στο energia.gr, “το θέμα της ευελιξίας αποτελεί τον πυρήνα της μελέτης του καθηγητή του ΕΜΠ Παντελή Κάπρου, που έγινε για λογαριασμό της ΡΑΕ και στην οποία βασίζεται η πρόταση της Ρυθμιστικής Αρχής για την αναδιοργάνωση των ΑΔΙ. Με βάση τη μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ και ειδικά των φωτοβολταϊκών, που αναμένεται να ενταθεί ως το 2020, η μελέτη εκτιμά ότι το θέμα της επάρκειας ισχύος δεν περιορίζεται μόνον στις ώρες αιχμής του φορτίου, αλλά μπορεί να εμφανισθεί και στη διάρκεια της ημέρας, με απότομες μεταβολές, που αποδίδονται στη μεταβλητότητα των ΑΠΕ. Συνεπώς, κρίνεται αναγκαία η ύπαρξη ευέλικτων μονάδων, που θα μπορούν να εισέρχονται άμεσα στο σύστημα για να θεραπεύουν τη μεταβαλλόμενη ισχύ και να αποτρέψουν τον ενδεχόμενο κίνδυνο ενός black out. Οι μονάδες αυτές είναι του φυσικού αερίου και μόνον, σύμφωνα με τη μελέτη“.

Δεν βρήκαμε κάπου τη μελέτη, αλλά απ’ την πιο πάνω παράγραφο φαίνεται ότι κάποιοι “ανακάλυψαν την Αμερική” και βλέπουν μετασχηματισμό του ηλεκτρικού συστήματος, που να βασίζεται εφεξής σε ΑΠΕ και φυσικό αέριο. Πανάκριβες οι ΑΠΕ στην Ελλάδα, πανάκριβο και πλέον και επισφαλές το φυσικό αέριο, τι θα πληρώνει στο τέλος ο καταναλωτής;

Λέει όμως κι άλλα ωραία το δημοσίευμα: “Η αμοιβή της ευελιξίας αποτελεί επί της ουσίας εξαιρετικά μοντέρνα επιλογή, που άρχισε να εφαρμόζεται εδώ και λίγο καιρό στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ.Στην Ευρώπη καμία χώρα δεν την έχει υιοθετήσει ως τώρα, αν και ως θέμα απασχολεί τις αρμόδιες κατά τόπους αρχές.

Να σημειωθεί ότι οι προτάσεις της μελέτης Κάπρου έχουν τύχει θετικής έγκρισης και από την Κομισιόν και έρχονται να θεραπεύσουν όχι μόνον τις σημερινές αδυναμίες του ηλεκτρικού συστήματος της χώρας, αλλά και να καλύψουν τις αιτιάσεις της τρόικας για την αναδιοργάνωση της εγχώριας αγοράς“.

Είμαστε “ωραίοι, μοντέρνοι και πρωτοπόροι στην Ευρώπη”! Το “χρεοκοπημένοι”, πολύ βολεύει ώρες-ώρες να το ξεχνάμε; Κι αφού το ενέκρινε(;) η Κομισιόν, τι τις θέλετε τις διαβουλεύσεις; Και ποιές αιτιάσεις μπορεί να έχει η τρόικα για την εγχώρια αγορά; Εδώ μόλις τον Ιούλιο ψηφίστηκε το νομοσχέδιο διάλυσης της ΔΕΗ, έχει η τρόικα αιτιάσεις; Ή απλά άνοιξε η όρεξη στους ντόπιους καρχαρίες της ενέργειας και για μια ακόμα φορά βγάζουν μπροστά την τρόικα, για να σβήσουν τελείως τον ενοχλητικό λιγνίτη, που όλο μπλέκεται στα πόδια τους κι επιμένει να παράγει τη φθηνότερη κιλοβατώρα;

 
Τα λινκς τεκμηρίωσης (με μπλε) βρίσκονται στο http://greeklignite.blogspot.gr/2014/09/blog-post_4.html και στο Facebook, στη διεύθυνση Greeklignite!