«Ημέρες τηλεπικοινωνίας» φαίνεται ότι βιώνει - με μερικά χρόνια
καθυστέρηση - η αγορά ηλεκτρισμού, καθώς η ένταση των τελευταίων ημερών,
θυμίζει τις τεράστιες κόντρες ανάμεσα στον ΟΤΕ, την ΕΕΤΤ (την
ανεξάρτητη αρχή για τις τηλεπικοινωνίες) και τις ιδιωτικές εταιρείες του
κλάδου, την περίοδο που άνοιγε ουσιαστικά η αγορά, η οποία κατέληξε να
έχει σήμερα υψηλά επίπεδα ανταγωνισμού.
Αυτή είναι, σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, η «ουσιαστική ατζέντα» πίσω και από την σκληρή αντιπαράθεση που σοβεί από καιρό, αλλά κορυφώθηκε μετά την απόφαση του διαιτητικού οργάνου για την τιμή με την οποία θα τιμολογείται το ρεύμα που πουλάει η ΔΕΗ στην «Αλουμίνιον της Ελλάδος».
Όχι βεβαίως ότι δεν έχει μεγάλο οικονομικό αντικείμενο αυτή καθεαυτή η απόφαση και οι δρόμοι που πιθανόν να ανοίξει για άλλες βιομηχανίες. Αλλά η κατανάλωση του Αλουμινίου και της ενεργοβόρου βιομηχανίας που θα μπορούσε να επωφεληθεί από τα δεδομένα που εισάγει η διαιτησία, δεν ξεπερνά το 5 έως 10% της συνολικής κατανάλωσης της ΔΕΗ.
Οι εκτιμήσεις της αγοράς υποστηρίζουν ότι ουσιαστικά πρόκειται για τον σφοδρό ανταγωνισμό ανάμεσα στον παίχτη που έχει την δεσπόζουσα θέση (οιωνεί μονοπώλιο) ο οποίος επιδιώκει τη διατήρηση της ισχυρής θέσης του και από την άλλη πλευρά, τη Ρυθμιστική Αρχή και τις ιδιωτικές εταιρείες που επιδιώκουν το περεταίρω άνοιγμα της αγοράς. Σε αυτό το πλαίσιο είναι εξηγήσιμη και η θέση που πήραν οι πολιτικές και συνδικαλιστικές δυνάμεις που αντιτίθενται σε οποιοδήποτε άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού.
Οι εκτιμήσεις αυτές ενισχύονται από τις επιθέσεις που δέχεται η ΡΑΕ τόσο από στελέχη της ΔΕΗ (για παράδειγμα στην ημερίδα του «Σπάρτακου») όσο και από ερωτήσεις στη Βουλή, τοποθετήσεις κομμάτων της αντιπολίτευσης, συνδικαλιστικές ανακοινώσεις, δημοσιεύματα κ.λπ. «Η ΡΑΕ έχει κομβικό ρόλο στη διαδικασία πραγματικής απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρισμού, καθώς είναι επιφορτισμένη με τον έλεγχο του μονοπωλίου και έχει ως καθήκον να διασφαλίσει τους ισότιμους όρους του παιχνιδιού για όλους τους συμμετέχοντες προς όφελος και για την προστασία των καταναλωτών. Συνεπώς, όσο θα εξελίσσεται η διαδικασία της απελευθέρωσης, θα βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα» λέγεται χαρακτηριστικά.
Δημοπρασίες
Σύμφωνα με αυτή την οπτική, δεν θεωρείται τυχαίο ότι η διοίκηση της ΔΕΗ στην ημερίδα του «Σπάρτακου» εστίασε στις ρυθμιστικές παρεμβάσεις που έγιναν τον καλοκαίρι από τη ΡΑΕ για τη χονδρεμπορική αγορά. Ο ίδιος ο επικεφαλής της ΔΕΗ στην ομιλία του υποστήριξε ότι πλέον δεν είναι απαραίτητες οι δημοπρασίες ΝΟΜΕ, παρότι είναι μνημονιακή υποχρέωση, η ΔΕΗ της είχε αποδεχθεί και η διαδικασία θεσμοθέτησής τους βρίσκεται στο τελικό στάδιο. Οι δημοπρασίες αυτές έχουν προταθεί ως το τελικό στάδιο πριν το ουσιαστικό άνοιγμα της αγοράς, αλλά και οι ίδιες αποτελούν ιδιαίτερης σημασίας κίνηση άρσης των μονοπωλιακών χαρακτηριστικών της αγοράς. Ο φορέας που θα κληθεί να θέσει σε εφαρμογή το μηχανισμό αυτό είναι η ΡΑΕ…
Μεταβατικοί μηχανισμοί
Κύκλοι της αγοράς και ειδικότερα των ιδιωτών ηλεκτροπαραγωγών προσάπτουν στη ΔΕΗ ότι οι αντιρρήσεις της είναι προσχηματικές και επικαλούνται την περίπτωση των μεταβατικών μηχανισμών για τη χονδρεμπορική αγορά. Τι υποστηρίζουν: Για μεγάλο χρονικό διάστημα η ΔΕΗ χρησιμοποιούσε ως κύριο επιχείρημα της στις πιέσεις για να δώσει χαμηλότερα τιμολόγια στη βιομηχανία, τη θέση ότι δεν μπορεί να το κάνει αυτό γιατί έχει αυξημένο κόστος λόγω της ενέργειας που αγοράζει από τα ιδιωτικά εργοστάσια με καύσιμο το ακριβό φυσικό αέριο.
Στο στόχαστρο της εταιρείας μπήκαν ο ΜΑΜΚ και το περιθώριο 10% και ο κανόνας του 30%, που όπως υποστηριζόταν μετατόπιζε την παραγωγή από τα φθηνά λιγντικά στο φυσικό αέριο.
Μετά τις αλλαγές του Ιουλίου ωστόσο (περιθώριο ΜΑΜΚ 0% και κατάργηση του 30%), που είναι μεταβατικές καθώς οδηγούμαστε σταδιακά στην κατάργηση του μηχανισμού, η ΔΕΗ δεν προχώρησε σε αύξηση της λιγνιτικής παραγωγής αλλά αύξησε η ίδια την παραγωγή της από τις δικές της μονάδες φυσικού αερίου. Οι ίδιοι κύκλοι της αγοράς, υποστηρίζουν ότι δεν μπορεί να σταθεί και ο ισχυρισμός της ΔΕΗ περί ρήτρας take or pay για το αέριο, αφού για το 2013 δεν υπάρχει θέμα εφαρμογής της ρήτρας.
Διαιτησία
Σύμφωνα με την παραπάνω «ανάγνωση» των πραγμάτων, η αμφισβήτηση της ανεξάρτητης λειτουργίας της Ρυθμιστικής Αρχής, εντάθηκε στην υπόθεση της διαιτησίας για το «Αλουμίνιον», μια διαδικασία που ξεκίνησε με συμφωνία των δύο πλευρών το Νοέμβριο του 2011 για την προσφυγή στη διαιτησία και για τον ορισμό των επιδιαιτητών. Αν και υπήρξαν κάποιες «αψιμαχίες» στο παρελθόν (ανακοίνωση της ΔΕΗ εναντίον της ΡΑΕ για τη σύνθεση του διαιτητικού δικαστηρίου), μετά την έκδοση της απόφασης υπάρχει από την πλευρά της ΔΕΗ μια λογική απόδοσης ευθυνών στη ΡΑΕ για το αποτέλεσμα της διαιτησίας, το οποίο δικαιώνει την πλευρά της «Αλουμίνιον».
Παράγοντες της αγοράς σχολιάζουν ότι με αυτόν τον τρόπο «βάλλεται ο θεσμός της διαιτησίας στο χώρο της ενέργειας. Ένας νέος θεσμός ο οποίος μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση προβληματικών καταστάσεων που χρονίζουν». Υποστηρίζουν μάλιστα ότι η διαιτησία είναι η βασική διαδικασία επίλυσης των διαφορών για τη διεθνή αγορά ενέργειας και είναι ο μόνος τρόπος για να λύνονται σε σύντομο χρόνο οικονομικές διαφορές, μεταξύ των ενεργειακών παικτών που μέσα από διαδικασία δικαστηρίου θα απαιτούσαν πολυετείς δικαστικούς αγώνες. «Η αγορά ενέργειας λόγω της δομής της και του τρόπου λειτουργίας, δεν αντέχει σε εκκρεμότητες που διαρκούν χρόνια», λένε χαρακτηριστικά.
Αυτή είναι, σύμφωνα με εκτιμήσεις της αγοράς, η «ουσιαστική ατζέντα» πίσω και από την σκληρή αντιπαράθεση που σοβεί από καιρό, αλλά κορυφώθηκε μετά την απόφαση του διαιτητικού οργάνου για την τιμή με την οποία θα τιμολογείται το ρεύμα που πουλάει η ΔΕΗ στην «Αλουμίνιον της Ελλάδος».
Όχι βεβαίως ότι δεν έχει μεγάλο οικονομικό αντικείμενο αυτή καθεαυτή η απόφαση και οι δρόμοι που πιθανόν να ανοίξει για άλλες βιομηχανίες. Αλλά η κατανάλωση του Αλουμινίου και της ενεργοβόρου βιομηχανίας που θα μπορούσε να επωφεληθεί από τα δεδομένα που εισάγει η διαιτησία, δεν ξεπερνά το 5 έως 10% της συνολικής κατανάλωσης της ΔΕΗ.
Οι εκτιμήσεις της αγοράς υποστηρίζουν ότι ουσιαστικά πρόκειται για τον σφοδρό ανταγωνισμό ανάμεσα στον παίχτη που έχει την δεσπόζουσα θέση (οιωνεί μονοπώλιο) ο οποίος επιδιώκει τη διατήρηση της ισχυρής θέσης του και από την άλλη πλευρά, τη Ρυθμιστική Αρχή και τις ιδιωτικές εταιρείες που επιδιώκουν το περεταίρω άνοιγμα της αγοράς. Σε αυτό το πλαίσιο είναι εξηγήσιμη και η θέση που πήραν οι πολιτικές και συνδικαλιστικές δυνάμεις που αντιτίθενται σε οποιοδήποτε άνοιγμα της αγοράς ηλεκτρισμού.
Οι εκτιμήσεις αυτές ενισχύονται από τις επιθέσεις που δέχεται η ΡΑΕ τόσο από στελέχη της ΔΕΗ (για παράδειγμα στην ημερίδα του «Σπάρτακου») όσο και από ερωτήσεις στη Βουλή, τοποθετήσεις κομμάτων της αντιπολίτευσης, συνδικαλιστικές ανακοινώσεις, δημοσιεύματα κ.λπ. «Η ΡΑΕ έχει κομβικό ρόλο στη διαδικασία πραγματικής απελευθέρωσης της αγοράς ηλεκτρισμού, καθώς είναι επιφορτισμένη με τον έλεγχο του μονοπωλίου και έχει ως καθήκον να διασφαλίσει τους ισότιμους όρους του παιχνιδιού για όλους τους συμμετέχοντες προς όφελος και για την προστασία των καταναλωτών. Συνεπώς, όσο θα εξελίσσεται η διαδικασία της απελευθέρωσης, θα βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα» λέγεται χαρακτηριστικά.
Δημοπρασίες
Σύμφωνα με αυτή την οπτική, δεν θεωρείται τυχαίο ότι η διοίκηση της ΔΕΗ στην ημερίδα του «Σπάρτακου» εστίασε στις ρυθμιστικές παρεμβάσεις που έγιναν τον καλοκαίρι από τη ΡΑΕ για τη χονδρεμπορική αγορά. Ο ίδιος ο επικεφαλής της ΔΕΗ στην ομιλία του υποστήριξε ότι πλέον δεν είναι απαραίτητες οι δημοπρασίες ΝΟΜΕ, παρότι είναι μνημονιακή υποχρέωση, η ΔΕΗ της είχε αποδεχθεί και η διαδικασία θεσμοθέτησής τους βρίσκεται στο τελικό στάδιο. Οι δημοπρασίες αυτές έχουν προταθεί ως το τελικό στάδιο πριν το ουσιαστικό άνοιγμα της αγοράς, αλλά και οι ίδιες αποτελούν ιδιαίτερης σημασίας κίνηση άρσης των μονοπωλιακών χαρακτηριστικών της αγοράς. Ο φορέας που θα κληθεί να θέσει σε εφαρμογή το μηχανισμό αυτό είναι η ΡΑΕ…
Μεταβατικοί μηχανισμοί
Κύκλοι της αγοράς και ειδικότερα των ιδιωτών ηλεκτροπαραγωγών προσάπτουν στη ΔΕΗ ότι οι αντιρρήσεις της είναι προσχηματικές και επικαλούνται την περίπτωση των μεταβατικών μηχανισμών για τη χονδρεμπορική αγορά. Τι υποστηρίζουν: Για μεγάλο χρονικό διάστημα η ΔΕΗ χρησιμοποιούσε ως κύριο επιχείρημα της στις πιέσεις για να δώσει χαμηλότερα τιμολόγια στη βιομηχανία, τη θέση ότι δεν μπορεί να το κάνει αυτό γιατί έχει αυξημένο κόστος λόγω της ενέργειας που αγοράζει από τα ιδιωτικά εργοστάσια με καύσιμο το ακριβό φυσικό αέριο.
Στο στόχαστρο της εταιρείας μπήκαν ο ΜΑΜΚ και το περιθώριο 10% και ο κανόνας του 30%, που όπως υποστηριζόταν μετατόπιζε την παραγωγή από τα φθηνά λιγντικά στο φυσικό αέριο.
Μετά τις αλλαγές του Ιουλίου ωστόσο (περιθώριο ΜΑΜΚ 0% και κατάργηση του 30%), που είναι μεταβατικές καθώς οδηγούμαστε σταδιακά στην κατάργηση του μηχανισμού, η ΔΕΗ δεν προχώρησε σε αύξηση της λιγνιτικής παραγωγής αλλά αύξησε η ίδια την παραγωγή της από τις δικές της μονάδες φυσικού αερίου. Οι ίδιοι κύκλοι της αγοράς, υποστηρίζουν ότι δεν μπορεί να σταθεί και ο ισχυρισμός της ΔΕΗ περί ρήτρας take or pay για το αέριο, αφού για το 2013 δεν υπάρχει θέμα εφαρμογής της ρήτρας.
Διαιτησία
Σύμφωνα με την παραπάνω «ανάγνωση» των πραγμάτων, η αμφισβήτηση της ανεξάρτητης λειτουργίας της Ρυθμιστικής Αρχής, εντάθηκε στην υπόθεση της διαιτησίας για το «Αλουμίνιον», μια διαδικασία που ξεκίνησε με συμφωνία των δύο πλευρών το Νοέμβριο του 2011 για την προσφυγή στη διαιτησία και για τον ορισμό των επιδιαιτητών. Αν και υπήρξαν κάποιες «αψιμαχίες» στο παρελθόν (ανακοίνωση της ΔΕΗ εναντίον της ΡΑΕ για τη σύνθεση του διαιτητικού δικαστηρίου), μετά την έκδοση της απόφασης υπάρχει από την πλευρά της ΔΕΗ μια λογική απόδοσης ευθυνών στη ΡΑΕ για το αποτέλεσμα της διαιτησίας, το οποίο δικαιώνει την πλευρά της «Αλουμίνιον».
Παράγοντες της αγοράς σχολιάζουν ότι με αυτόν τον τρόπο «βάλλεται ο θεσμός της διαιτησίας στο χώρο της ενέργειας. Ένας νέος θεσμός ο οποίος μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση προβληματικών καταστάσεων που χρονίζουν». Υποστηρίζουν μάλιστα ότι η διαιτησία είναι η βασική διαδικασία επίλυσης των διαφορών για τη διεθνή αγορά ενέργειας και είναι ο μόνος τρόπος για να λύνονται σε σύντομο χρόνο οικονομικές διαφορές, μεταξύ των ενεργειακών παικτών που μέσα από διαδικασία δικαστηρίου θα απαιτούσαν πολυετείς δικαστικούς αγώνες. «Η αγορά ενέργειας λόγω της δομής της και του τρόπου λειτουργίας, δεν αντέχει σε εκκρεμότητες που διαρκούν χρόνια», λένε χαρακτηριστικά.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου